De Oude Kerk en Begraafplaats de Oude Toren

Reeds vanaf 866 bestaat Warmond, want de andere naam voor Warmond namelijk “Warmelda” wordt dan al genoemd met andere namen als Oegstgeest en Poelgeest in een inventarislijst van de Kerk van St-Maarten te Utrecht.

In 1063 is er sprake van een kapel te “Warmunda”, zoals Warmond dan genoemd wordt, in een oorkonde van dat jaar.

In 1156 wordt er werkelijk van een kerk gesproken in een stuk waarin Gerard, abt van Echternacht ten behoeve van graaf Dirk VI en zijn gemalin Sophia, afstand doet van een aantal kerken waaronder die van “Warmonde”.

Vanaf 1314 zijn de namen bekend van de geestelijken die als pastoor dienst hebben gedaan in de kerk van Warmond. Die kerk was gewijd aan St. Matthias, de apostel die in de plaats van Judas werd gekozen en bevond zich op de plek waar nu de ruïne en Oude Toren als overblijfselen van die kerk staan.

De ruïne van de oude Matthias- of Matthijskerk, die zich bevindt bij de de Oude Toren is ontstaan tijdens het beleg van Leiden in 1573. Leidenaars verwoestten toen de kerk (en de beide kloosters) om te voorkomen dat de Spanjaarden daarin een veilig heenkomen konden vinden.

In 1579 liet de Heer van Warmond het koor der kerk weer opbouwen en gaf het aan de “gereformeerden” in gebruik. Het eigendom der kerk bleef aan de Heren en Vrouwen van Warmond. Zelf beleven zij trouw aan de R.K. kerk. Vanuit dat jaar dateert o.a. een rekening, waarin gesproken wordt over de “dienaar des Goddelijken Woords”, ds. Pieter van Oey, alsmede over betaling aan Johannes van Hal, die reeds voor Van Oey de predikdienst had waargenomen.

In z’n huidige vorm dateert de toren waarschijnlijk uit de 15e eeuw en deze zal zeker opgetrokken zijn op resten van voorgaande torens. Duidelijk is te zien dat de kerk om de toren heen gebouwd is en er tegenaan, zodat we veilig kunnen aannemen dat de toren flink wat ouder is dan de kerkrestanten. Daar wijzen ook de enorme kloostermoppen wel op die aan de voet van de toren in het metselwerk te vinden zijn. Er wordt beweerd dat het de grootste bakstenen van Nederland zijn n.l. 43 en 49 cm lang. De toren is steeds onderdeel gebleven van de gedeeltelijk weer opgebouwde kerk. Nadat in 1874 de nieuwe Hervormde Kerk aan de Herenweg in gebruik is genomen, blijft de toren eigendom van de Hervormde Gemeente. In 1968 wordt alleen de toren voor het symbolische bedrag van fl. 1,00 aan de burgerlijke gemeente Warmond verkocht. De laatste restauratie dateert uit 1975.

De begraafplaats is eigendom van de Protestantse Gemeente te Warmond.

Meer informatie is te vinden in het boekje 'De Hervormde Kerk te Warmond' van de heer P.A.B. Bakkers, waaruit bovenstaande gegevens afkomstig zijn. Het ziet er fraai uit en is onmisbaar voor iedereen die iets van de dorpsgeschiedenis van Warmond, van het kerkgebouw en de Hervormde / Protestantse Gemeente wil weten. Meer informatie over het boekje (o.a. waar te koop of bestellen).